W badaniu przez powłoki oględziny żołądka obejmują głównie jego okolicę obwodową. Korzystając z opcji powiększenia obrazu warto prześledzić budowę ściany. Błona śluzowa jest hiperechogeniczna i stanowi pierwszą warstwę od strony światła przewodu pokarmowego. Poniżej znajdujemy drugą, hipoechogeczniczną warstwę błony śluzowej głębokiej. Trzecia warstwa jest ponownie hiperechogeniczna- i obejmuje błonę podśluzową. Czwarta (hipoechogeniczna) warstwa odpowiada mięśniówce właściwej, a piąta (hiperechogeniczna) warstwa zewnętrzna odpowiada tłuszczowi podsurowiówkowemu i błonie surowiczej.
Zdjęcie powyżej. Ocena warstwowej budowy ściany żołądka w USG.
- Błona śluzowa – hiperechogeniczna- pierwsza od strony światła żołądka
- Błona śluzowa głęboka- hipoechogeniczna
- Bona podśluzowa – hiperechogeniczna
- Błona mięśniowa- hipoechogeniczna
- Przydanka – hiperechogeniczna
Lumen – światło żołądka
Guzy lite
Rak żołądka powoduje naruszenie warstwowej budowy ściany żołądka i nierzadko powoduje jej pogrubienie. Od 1965 roku (Lauren) obowiązuje podział tego nowotworu na 2 główne typy – jelitowy oraz rozlany. Histopatologicznie w typie jelitowym komórki nowotworowe zachowują utkanie gruczołowe. Przyjmuje się , że ten typ nowotworu związany jest z przewlekłą ekspozycją na Helicobacter Pyroli. Podtyp rozlany składa się w badaniu histopatologicznym z licznych, okrągłych i sygnetowych komórek. Do głównych czynników ryzyka raka żołądka należy zakażenie H. pyroli, ekspozycja na toksyny takie jak nikotyna i alkohol, nieprawidłowa dieta oraz czynniki genetyczne (mutację genów BRCA, TP53, czy HER2). Do podstaw diagnostyki należą endoskopia przewodu pokarmowego – z pobraniem wycinków do badania histopatologicznego, TK jamy brzusznej – celem wykonania tzw. stagingu (stopnia zaawansowania nowotworu) oraz MR – które z wysoką czułością i swoistością wskazuje na współistnienie przerzutów w wątrobie oraz do otrzewnej. Rola USG będzie polegała na szybkim ujawnieniu nieprawidłowości w ścianie żołądka i ukierunkowanie dalszego postępowania diagnostycznego z pokierowaniem chorego do pracowni endoskopowej. W badaniu USG oceniamy grubość ściany żołądka, ewentualne zniesienie warstwowej budowy ściany oraz aktywnie poszukujemy zmian ogniskowych. Ocena markerów nowotworowych (Ca19-9) może mieć znaczenie we wczesnym wykrywaniu wznowy po resekcji guza.
Zdjęcie powyżej. USG ściany żołądka. Strzałkami zaznaczono litą , hipoechogeniczną zmianę ogniskową penetrującą w głąb ściany żołądka do warstwy 3-tej. Inwazja guza na głębokość ≥ 0,5 mm w błonę śluzową mięśniówki.
USG ściany żołądka. Zdjęcie powyżej przedstawia guz żołądka sięgający bony surowiczej.
Guz żołądka. Notatka
- W ocenie USG pod kątem nowotworów ściany żołądka zwracamy na zachowanie jej prawidłowej – warstwowej budowy.
- Przy podejrzeniu pogrubienia ściany żołądka warto wykorzystać opcję powiększenia z badaniem dopplera, pod kątem oceny poszukiwania patologicznego unaczynienia.
- Jeżeli wykryjemy zmianę ogniskową warto ocenić do której warstwy ściany żołądka penetruje.
- Dalsza diagnostyka obejmuje endoskopię, ocenę stopnia zaawansowania w TK jamy brzusznej oraz MRI
- Markery nowotworowe mają wartość uzupełniającą, szczególnie w badaniu nawrotu choroby po operacji