Streszczenie. Ropień tarczycy to zmiana płynowa lub lito-płynowa z komponentą bezechową lub o mieszanej echogeniczności otoczona pseudotorebką. Ropnie są słabo unaczynione w badaniu dopplerowskim znakowanym kolorem i mogą wykazywać zwiększoną twardość w elastografii. Badanie potwierdzające rozpoznanie to punkcja i cytologia. TK może być wskazane przy podejrzeniu przetoki do przełyku. Leczenie drenażem oraz antybiotykoterapią dożylną prowadzi się w sytuacji braku odpowiedzi na leczenie doustne. Słowa kluczowe: ropień tarczycy w USG, biopsja ropnia, cytologia, TK szyi.
Summary. A thyroid abscess is a fluid or fluid-solid lesion with an anechoic or mixed echogenicity component, surrounded by a pseudocapsule. Abscesses are poorly vascularized in color Doppler ultrasound and may exhibit increased stiffness in elastography. The confirmatory test is aspiration and cytology. CT may be indicated if a fistula to the esophagus is suspected. Treatment involves drainage and intravenous antibiotic therapy in cases of inadequate response to oral treatment. Keywords: thyroid abscess in ultrasound, abscess biopsy, cytology, neck CT.
Opis przypadku. 42-letnia pacjentka przyjęta do gabinetu ze skierowania z poradni POZ z rozpoznaniem wyczulwanej palpacyjnei podskórnie zminy podysawy szyi po stronie lewej. Od około tygodnia przechodziła infekcję górnych dróg oddechowych, a od kilku dni przed konsultacją pojawiły się bóle przy przełykaniu, bolesny guz w okolicy podstawy szyi po stronie lewej, gorączka około 38 stopni, wzmożona potliwość oraz osłabienie. Pacjentka była w stanie eutyreozy.
W badaniu USG w lewym płacie tarczycy w jego części środkowej uwidoczniono obszar o mieszanym charakterze lito-płynnym, w którym główną komponentę stanowiła nieco echogenna przestrzeń płynowa z efektem sedymentacyjnym. Dodatkowo widoczne były ogniska o większej echogeniczności, obrysy zmiany były równe, unaczynienie w badaniu Dopplera było skąpe i obwodowe. Zmiana mogła mieć pseudotorebkę łącznotkankową.
Pomiary zmiany o charakterze ropnia. W części centralnej obszar płynowy anechogeniczny. Tkliwość w czasie ucisku głowicą na tkanki.
W badaniach dodatkowych zwracała uwagę podwyższona leukocytoza z przesunięciem w lewo oraz podwyższone CRP do 80 mg/l. Pacjentka od kilku dni otrzymywała antybiotykoterapię z dobrą odpowiedzią, zmiana zmniejszyła się w badaniu fizykalnym, gorączka ustąpiła. Okoliczne węzły chłonne szyjne i podżuchwowe były powiększone, ale nie prezentowały cech złośliwości – miały równe obrysy oraz prawidłowy stosunek długości do szerokości.
Zdjęcie powyżej – badanie dopplera znakowanego kolorem zmiany ropnej.
Na podstawie obrazu klinicznego oraz wyniku USG rozpoznano ropnia płata lewego z odczynowym powiększeniem węzłów chłonnych szyjnych. Pacjentce zalecono kontynuację antybiotykoterapii oraz kontrolę w gabinecie za 5 dni. Podczas kontroli zmiana zmniejszyła się, w badaniu BACC usunięto pozostałą treść płynną i skierowano materiał do badania cytologicznego oraz na posiew.
Efekt wzmożonej spoistości powstaje w czasie nacieku zapalnego na zdrową tkankę tarczycy.
Dyskusja. Ropień tarczycy jako potencjalnie ciężkie powikłanie, rzadko spotykane, wynika z zapalenia tkanki na tle infekcji. Początkowy odczyn zapalny może prezentować się jako obszar o obniżonej echogeniczności, który z czasem przekształca się w zmianę lito-płynną o mieszanej echogeniczności i może osiągnąć znaczące rozmiary, co pozwala choremu samodzielnie wyczuć zmianę. Do objawów klinicznych można zaliczyć gorączkę, osłabienie, bolesny guz w palpacji oraz bolesne przełykanie (odynofagia).
Różnicowanie oraz diagnostykę można oprzeć na badaniu podmiotowym, przedmiotowym i USG tarczycy z kompletem badań laboratoryjnych, takich jak morfologia, prokalcytonina oraz CRP. Doprecyzowanie diagnostyki może przynieść TK, MRI oraz BACC. Badanie cytologiczne oraz pobranie posiewów uzyskuje się przy punkcji zmiany. TK może wykluczyć powstawanie przetoki do przełyku jako potencjalnie groźnego powikłania.
USG powinno skupiać się na wykonaniu dokładnych pomiarów wielkości zmiany, badaniu dopplerowskim, elastograficznym oraz ocenie przełyku i węzłów chłonnych. Limfadenopatia wskazująca na proces złośliwy będzie podejrzana w przypadku rozpoznania mikrozwapnień, tworzenia się pakietów, zmiany kształtu węzłów na owalny oraz zaniku zatoki tłuszczowej. Leczenie można prowadzić empirycznie antybiotykoterapią, a następnie zgodnie z wynikami posiewów. Drenaż i antybiotykoterapia dożylna mogą być prowadzone w sytuacji braku oczekiwanej odpowiedzi na leczenie per os.
Piśmiennictwo:
Ultrasonografia tarczycy w praktyce klinicznej pod redakcją Marka Ruchały i Eweliny Szczepanek-Parulskiej. Med. Prakt., 2020
Acute suppurative thyroiditis with thyroid abscess in adults: clinical presentation, treatment and outcomes. BMC Endocrine Disorders. Artykuł przedstawia przypadek ropnia tarczycy u dorosłych, w tym objawy kliniczne, leczenie i wyniki.
Thyroid Abscess: A Case Series and Literature Review. Ear, Nose & Throat Journal. Seria przypadków i przegląd literatury na temat ropnia tarczycy.
Thyroid Abscess: Presentation and Management: A Case Report in Adult. Medical Journals. Przypadek opisu i zarządzania ropniem tarczycy u dorosłego.
Thyroid Abscess | JCEM Case Reports | Oxford Academic. Oxford Academic. Przypadek opisu ropnia tarczycy u 61-letniego mężczyzny.