Zapalenie wyrostka robaczkowego jest częstą przypadłością, dotyczącą około 7% populacji, potencjalnie wikłającą się w sposób poważny. Do przyczyn zaliczamy całkowite zamknięcie ujścia wyrostka do kątnicy przez zalegające kamienie kałowe lub nowotwór – u pacjentów dorosłych. W populacji dziecięcej do głównych przyczyn zaliczamy przerost tkanki limfatycznej. Diagnostyka jest trudna z uwagi na zmienność położenia wyrostka robaczkowego. Szczególnie trudny do rozpoznania jest zapalony wyrostek robaczkowy położony zakątniczo.
W badaniach dodatkowych możemy zaobserwować podwyższoną leukocytozę i CRP. Badania immunologiczne takie jak interleukina -1 czy amyloid A, kalprotektyna nie znalazły zastosowania w rutynowej praktyce klinicznej. W badaniu USG istnieje jednak kilka wskazówek diagnostycznych, które pomóc nam mogą w prawidłowym postawieniu rozpoznania.
Zapalenie wyrostka robaczkowego manifestujesię poszerzeniem światła > 3 mm, zaleganiem hipoechogenicznej treści w świetle, wzmożoną echogenicznie i pogrubiałą błona śluzową oraz pogrubiałą hipoechogeniczną warstwą mięśniową. Około wyrostka robaczkowego można znaleźć również hipoechogeniczną/ echo-ujemną „kieszeń” płynową lub w późnych stadiach zapalenia ropień okołowyrostkowy. Stosując technikę kompresji głowicą obserwujemy nasilenie objawów bólowych oraz zachowanie średnicy wyrostka pomimo stosowanego ucisku (metoda uciskowa znana jest w sonografii już od 1986 roku). Tkanka tłuszczowa okołokrezkowa staje się mocno hiperechogeniczna. Badania dopplerowskie dają natomiast zmienne wyniki w zależności od fazy zapalenia. Na początkowym etapie unaczynienie ściany jest wzmożone, natomiast w fazie powstawania zmian martwiczych unaczynienie maleje lub jest niezauważalne. W powikłanych przypadkach można obserwować niedrożność jelita cienkiego.
W badaniu uwidoczniono prawidłową średnicę wyrostka robaczkowego, „szwajcarskim krzyżem” oznaczono ileum terminale, gwiazdkami – mięśnie prosty i lędźwiowy.
Zdjęcia powyżej– ukazują poszerzone światło wyrostka z osi długiej i krótkiej oraz wolny płyn dookoła zmienionego zapalnie wyrostka. Pomiar „2” ujawnia pogrubienie ściany. W osi krótkiej widoczny jest także obraz „tarczy strzelniczej”.
W poszukiwaniu wyrostka robaczkowego głowicę konweksową kierujemy w punkt Mc Burney’a nad prawy talerz biodrowy. Położenie wyrostka może być jednak zmienne i możemy go lokalizować pod prawym łukiem żebrowym (zaawansowana ciąża). Punktami orientacyjnymi będą mięsień lędźwiowy, prosty brzucha kątnica i ileum terminale.
| Zapalenie wyrostka robaczkowego w USG. Notatka. Poszerzenie światła wyrostka >3 mm. Brak podatności światła na ucisk głowicą. Błona śluzowa hiperechogeniczna. Zaleganie echo-ujemnego płynu w świetle wyrostka. Kamień kałowy w ujściu dający cień akustyczny. Płyn anechogeniczny dookoła zmienionego zapalnie wyrostka. Tkanka tłuszczowa wokół jest hiperechogeniczna. Ropień okołowyrostkowy – potencjalne powikłanie miejscowe. |