Zastosowanie USG w diagnostyce i leczeniu guzów jelita grubego: Przegląd technik i powikłań

Pacjent, 72-letni mężczyzna, zgłosił się do naszej izby przyjęć z powodu bólów brzucha. W wywiadzie pacjent wspominał o utracie apetytu i spadku masy ciała w ciągu ostatnich kilku miesięcy. W badaniu fizykalnym stwierdzono bolesność palpacyjną w prawym dolnym kwadrancie brzucha. W badaniu per rectum nie stwierdzono oporów patologicznych.

W badaniach dodatkowych, takich jak morfologia krwi, stwierdzono podwyższony poziom białych krwinek, co może sugerować stan zapalny. W badaniu biochemicznym zaobserwowano podwyższony poziom antygenu CA 19-9, co może z kolei wskazywać na obecność nowotworu przewodu pokarmowego. Poniżej przedstawiamy badanie USG wykonane u tego chorego z opisami znalezionych nieprawidłowości:

W badaniu powyżej uwidoczniono w projekcji na kątnicę zmianę guzowatą o nierównych obrysach przemawiającą za guzem kątnicy o znacznych wymiarach przekraczających kilka cm średnicy o nierównych zewnętrznych obrysach. Do objawów wskazujących na guza świadczy pogrubienie ściany, które przybiera postać pogrubienia hipoechogenicznego z zatarciem warstwowej budowy ściany, zniekształcona i pogrubiała śluzówka jest hiperechogeniczna.

W badaniu powyżej wykonano ponownie projekcję na kątnicę, ale tym razem przekręcono głowicę o 90 stopni i uwidoczniono zmianę ogniskową litą – w osi krótkiej. Na uwagę zwraca wzmożenie akustyczne za strukturą guzowatą, nie da się przez to wykluczyć obecności niewielkiej ilości wolnego płynu w jamie otrzewnowej wokół opisywanej zmiany. W badaniu endoskopowym potwierdziło się rozpoznanie zmiany Tu o wyglądzie egzofitycznej i kruchej masy – w badaniu histologicznym – adenocarcinoma.

Zdjęcie powyżej wykonano u chorego z oporem patologicznym w rzucie kątnicy. Naciek nowotworowy na moczowód spowodował zastój w nerce lewej. Perforacja ściany jelita przez naciekanie tkanki nowotworowej może powodować zapalenie otrzewnej i powstawanie płynu, który możemy stwierdzić tutaj w zatoce Morrisona.

Badanie USG powyżej. Zmiana lita wskazująca na guza w projekcji na kątnicę. Obrysy zmiany są nieregularne i zatarte, ściana jelita jest znacznie pogrubiała o mieszanej echogeniczności, ale w przeważającej części hipoechogenicznej.

Zwróćmy uwagę na naciekanie tkanek sąsiadujących ze zmianą lita oraz pogrubienie ściany jelita

Badanie USG z podaniem środka kontrastowego (CEUS) jest nieco bardziej doskonałe w ocenie wczesnych przerzutów w ocenie przedoperacyjnej, aczkolwiek TK i MR wykazują się nieco większą czułością oraz większą dostępnością w warunkach polskiej ochrony zdrowia. Do typowych sonograficznych guzów kątnicy zaliczyć możemy pogrubienie ściany z dominacją obniżonej echogeniczności, utratę warstwowej budowy ściany, nierówny obrys ścian jelita oraz brak prawidłowej perystaltyki.

USG jest badaniem wstępnym w przypadku guzów jelita grubego, jednak nie dorównuje czułością i swoistością badaniom endoskopowym. Niemniej jednak, USG umożliwia obrazowanie przerzutów do wątroby, wykluczenie niedrożności mechanicznej przewodu pokarmowego, wolnego płynu w jamie otrzewnowej oraz ewentualnego występowania odmy otrzewnowej. Guzy kątnicy o większych wymiarach mogą być łatwo rozpoznawane poprzez standardowe badanie USG w prezentacji B. Przy odpowiednim zastosowaniu głowicy liniowej, możliwe jest również pobranie materiału diagnostycznego (wycinki guza kierowane do badania histopatologicznego) za pośrednictwem biopsji grubo-igłowej.

W przebiegu raka jelita grubego powikłania mogą obejmować zawał lub niedokrwienie jelita, perforację i zapalenie otrzewnej. Objawy guza jelita grubego to niejednorodna i nieostro ograniczona zmiana ogniskowa w ścianie jelita o mieszanej echogeniczności, w przeważającej części hipoechogeniczna. Powikłania choroby nowotworowej jelita obejmują wolny płyn w otrzewnej, płyn w zachyłku Morrisona, zmiany przerzutowe w wątrobie, perforację ściany co prowadzi do zjawiska odmy otrzewnowej.

Notatka na temat zmian w USG w guzach litych jelita grubego:

1. Wstępne badanie: USG jest badaniem wstępnym w przypadku guzów jelita grubego, jednak nie dorównuje czułością i swoistością badaniom endoskopowym.
2. Możliwości USG: USG umożliwia obrazowanie przerzutów do wątroby, wykluczenie niedrożności mechanicznej przewodu pokarmowego, wolnego płynu w jamie otrzewnowej oraz ewentualnego występowania odmy otrzewnowej.
3. Rozpoznanie guzów kątnicy: Guzy kątnicy o większych wymiarach mogą być łatwo rozpoznawane poprzez standardowe badanie USG.
4. Pobranie materiału diagnostycznego: Przy odpowiednim zastosowaniu głowicy liniowej, możliwe jest również pobranie materiału diagnostycznego (wycinki guza kierowane do badania histopatologicznego) za pośrednictwem biopsji grubo-igłowej.
5. Badanie USG z podaniem środka kontrastowego (CEUS): Jest nieco bardziej doskonałe w ocenie wczesnych przerzutów w ocenie przedoperacyjnej.
6. Typowe sonograficzne guzy kątnicy: Pogrubienie ściany z dominacją obniżonej echogeniczności, utratę warstwowej budowy ściany, nierówny obrys ścian jelita oraz brak prawidłowej perystaltyki.
7. Powikłania raka jelita grubego: Mogą obejmować zawał lub niedokrwienie jelita, perforację i zapalenie otrzewnej.
8. Objawy guza jelita grubego: Niejednorodna i nieostro ograniczona zmiana ogniskowa w ścianie jelita o mieszanej echogeniczności, w przeważającej części hipoechogeniczna.
9. Powikłania choroby nowotworowej jelita: Wolny płyn w otrzewnej, płyn w zachyłku Morrisona, zmiany przerzutowe w wątrobie, perforację ściany co prowadzi do zjawiska odmy otrzewnowej.