Streszczenie. Zespół Chilaiditiego polega na przemieszczeniu okrężnicy pod przeponę po stronie prawej. Patofizjologia polega na nadmiernej długości okrężnicy, krezki lub nadmiernej jej elastyczności, co może doprowadzić do skrętu jelit. Zjawisko to występuje zdecydowanie poniżej 1% badań USG. W badaniu obserwujemy haustrację oraz gaz pod prawą kopułą przepony oraz hiperechogenną sieć większą bocznie od więzadła sierpowatego wątroby. Zespół może być przyczyną niepełnej kolonoskopii. Jest w większości bezobjawowy, rzadziej powoduje ból, zaparcia, nudności i dyspepsję.Słowa kluczowe: zespół Chilaiditiego, USG, przemieszczenie okrężnicy, haustracja, nadciśnienie wrotne, kolonoskopii
Summary. Chilaiditi syndrome involves the displacement of the colon under the diaphragm on the right side. The pathophysiology involves excessive length of the colon, mesentery, or their excessive elasticity, which can lead to bowel torsion. This phenomenon occurs in well below 1% of ultrasound examinations. In the examination, we observe haustration and gas under the right hemidiaphragm and a hyperechoic greater omentum lateral to the falciform ligament of the liver. The syndrome may be a cause of incomplete colonoscopy. It is mostly asymptomatic, but less frequently causes pain, constipation, nausea, and dyspepsia. Keywords: Chilaiditi syndrome, ultrasound, colon displacement, haustration, portal hypertension, colonoscopy
Zespół Chilaiditiego został po raz pierwszy opisany przez Demetriusa Chilaiditiego w 1910 roku podczas oceny RTG klatki piersiowej. Zespół dotyczy przemieszczenia okrężnicy pod prawą kopułę przepony, co skutkuje położeniem okrężnicy pomiędzy wątrobą a przeponą (interpositio hepato-diaphragmatica).
Do przyczyn zalicza się przewlekłe choroby płuc, zmniejszenie objętości wątroby, przewlekłe stany przebiegające z zaparciami, otyłość, mnogie porody. W praktyce będziemy mieli z tym objawem do czynienia rzadko, ponieważ występuje w mniej niż 1% przypadków.
Patofizjologia zespołu polega na wydłużeniu anatomicznym okrężnicy lub krezki lub nadmiernej jej rozciągliwości, co skutkować może jej skrętem i niedokrwieniem. W większości przypadków zespół nie wiąże się z jakąkolwiek symptomatologią, a objawowość jest rzadka – w rozległym spektrum nasilenia od nudności, wymiotów po niedrożność przewodu pokarmowego. Dodatkowo chorzy mogą zgłaszać bóle pod prawym łukiem żebrowym, nudności i objawy dyspeptyczne. W czasie wykonywania kolonoskopii zespół może mieć skutki niepełnego wykonywania badania. Przed kolonoskopią warto zaznaczyć na wyniku, że forsowanie jelita w prawej okrężnicy może być niezasadne i wiązać się z dodatkowymi obciążeniami dla chorego.
Interpozycja zlokalizowana jest bocznie w zachyłku podprzeponowym prawym, gdzie punktem orientacyjnym będzie więzadło sierpowate wątroby. Dodatkowo możemy obserwować hiperechogeniczne fragmenty sieci większej. Znacząco w USG można zobaczyć haustrację pod kopułą przepony oraz znaczną ilość gazu. Różnicowanie należy przeprowadzić z zespołem Morgagniego (przepuklina nadprzeponowa). Do innych przyczyn niepełnej kolonoskopii zaliczyć należy przede wszystkim zrosty, młody wiek i niskie BMI, płeć żeńską, złe przygotowanie oraz brak współpracy z chorym.
Chilaiditi Syndrome – Role of Ultrasound in Diagnosis
Chilaiditi syndrome, first described by Demetrius Chilaiditi in 1910 during an evaluation of a chest X-ray, involves the displacement of the colon under the right hemidiaphragm, resulting in the positioning of the colon between the liver and the diaphragm (interpositio hepato-diaphragmatica). Causes include chronic lung diseases, reduced liver volume, chronic constipation, obesity, and multiple pregnancies. This condition is rare, occurring in less than 1% of cases. The pathophysiology involves anatomical elongation of the colon or mesentery, or their excessive elasticity, which can lead to bowel torsion and ischemia. In most cases, the syndrome is asymptomatic, with symptoms being rare and ranging from nausea and vomiting to bowel obstruction. Additionally, patients may report pain under the right rib cage, nausea, and dyspeptic symptoms. During a colonoscopy, the syndrome may result in incomplete examination. It is advisable to note on the results that forcing the bowel in the right colon may be unnecessary and could impose additional burdens on the patient.
The interposition is located laterally in the right subdiaphragmatic recess, where the falciform ligament of the liver serves as a point of orientation. Additionally, hyperechoic fragments of the greater omentum can be observed. Significantly, in ultrasound, haustration and a considerable amount of gas can be seen under the diaphragm. Differential diagnosis should be conducted to distinguish it from Morgagni’s hernia (subdiaphragmatic hernia). Other causes of incomplete colonoscopy include adhesions, young age and low BMI, female sex, poor preparation, and lack of patient cooperation.
Piśmiennictwo:
Chilaiditi’s Syndrome—What Every Endoscopist Should Know” by Jayan George, Ashleigh V Genever, and Timothy J White, published in the journal “Reports” (MDPI) in 2020